Czym jest osteochondroza kręgosłupa

Niewątpliwie kręgosłup człowieka jest najbardziej niezawodną częścią szkieletu, ale jest też najbardziej podatny na choroby zwyrodnieniowe w wyniku powtarzającego się wysiłku fizycznego. Prawie co piąty mieszkaniec Ziemi w wieku od 18 do 40 lat cierpi na bóle pleców.

Ten objaw jest często ignorowany i nie budzi poważnego niepokoju, co prowadzi do rozprzestrzenienia się procesu patologicznego na cały kręgosłup. Osteochondroza jest możliwą przyczyną bólu i innych nieprzyjemnych objawów związanych z plecami.

Pojęcie choroby i proces jej występowania

Choroba, w której dochodzi do zwyrodnieniowego uszkodzenia krążków międzykręgowych i stwardnienia chrząstki, prowadząca do spadku wydajności człowieka, nazywana jest osteochondrozą. Patologia dotyczy wyłącznie szkieletu kręgosłupa, ale stopniowa zmiana jego wysokości i deformacja może niekorzystnie wpływać na pracę narządów wewnętrznych i układów organizmu.

Patogeneza rozwoju choroby jest związana ze strukturą kręgosłupa, która ma wchłaniać po obciążeniu. Dyski międzykręgowe łączące 33-35 kręgów u ludzi składają się z centralnego jądra i otaczającej tkanki włóknistej. To właśnie one służą jako niezawodne i mocne wsparcie szkieletu kręgosłupa w przypadku umiarkowanego obciążenia fizycznego.

Wraz z rozwojem procesu patologicznego dochodzi do uszkodzenia tkanki łącznej i jądra centralnego krążków międzykręgowych, co prowadzi do utraty ich elastyczności, elastyczności i wytrzymałości. Dysk dosłownie zapada się i deformuje, przyczyniając się do skrzywienia kręgosłupa i wzrostu ostrych wyrostków kostnych. Na tle choroby dochodzi do zmiany struktury samych kręgów, które stają się cieńsze i skostniałe.

Osteochondroza kręgosłupa jest często mylona z naturalnym „zużyciem" szkieletu. Zmiany patologiczne można jednak spowolnić lub przyspieszyć, co pozwala uznać ten stan za prawdziwą chorobę, prowadzącą do nieprzyjemnych powikłań.

Przyczyny rozwoju osteochondrozy i czynników ryzyka

Bardzo częstym objawem zmian w krążkach międzykręgowych jest ból. Pacjenci zaczynają to odczuwać już w wieku 16-20 lat, ale zwracają się o pomoc do lekarzy bliżej 40 lat. Przyczynami wczesnego wystąpienia choroby są płaskostopie, słaba sprawność fizyczna, nieprawidłowa postawa lub nadwaga. Współczesna młodzież prowadzi siedzący tryb życia, co również negatywnie wpływa na stabilność kręgosłupa.

Do rozwoju choroby przyczyniają się również następujące czynniki:

• wiek;
• otyłość;
• urazy kręgosłupa (złamania, stłuczenia);
• nadmierna aktywność fizyczna;
• zaburzenia metaboliczne w ciele;
• dziedziczna predyspozycja;
• niekorzystne warunki środowiskowe;
• Siedzący tryb życia;
• stresujące sytuacje i obecność złych nawyków.

Osoby, które przeciążają kręgosłup, długo przebywają w jednej pozycji stojącej (siedzącej) lub nagle przerywają regularne treningi, są zagrożone zachorowaniem na taką chorobę. W grupie ryzyka znajdują się również kobiety w ciąży, kobiety nadużywające szpilek i niewygodnych butów.

Rodzaje i stopnie choroby

Osteochondroza to ból głowy we współczesnej medycynie, ponieważ powszechna diagnoza często staje się wyrokiem dla pacjentów. Niewłaściwie wykryta patologia prowadzi do zaawansowanych postaci procesu patologicznego. Powoli, ale nieuchronnie, osoba zbliża się do niepełnosprawności.

Lekarze rozróżniają kilka rodzajów chorób, w zależności od lokalizacji zmiany:

• szyjny;
• Klatka piersiowa;
• szyjno-piersiowy;
• lędźwiowo-krzyżowy.

Istnieje również takie pojęcie, jak osteochondroza wielosegmentowa, która charakteryzuje się rozwojem stanu patologicznego w kilku odcinkach kręgosłupa jednocześnie. Niebezpiecznym objawem tego typu choroby jest ucisk zakończeń nerwowych i naczyń krwionośnych pleców w bliskiej odległości od mózgu.

Zespół bólowy jest najczęstszym objawem niezwykłej zmiany chorobowej, która może zaburzyć nie tylko funkcje motoryczne, ale także mowy człowieka.

W medycynie osteochondroza jest również klasyfikowana według stopni rozwoju:

• osteochondroza I stopnia (obecność nagłego bólu podobnego do porażenia prądem);
• osteochondroza II stopnia (występuje podrażnienie elementów obwodowego układu nerwowego);
• osteochondroza III stopnia (powstawanie przepukliny krążka międzykręgowego);
• osteochondroza IV stopnia (rozwój spondyloartrozy i niedokrwienie rdzenia kręgowego).

Czwarty etap choroby nazywany jest regeneracyjnym, ponieważ jest konsekwencją leczenia pojawiających się przepuklin międzykręgowych. W tym okresie często obserwuje się spondylolistezę, charakteryzującą się ześlizgiwaniem się kręgów.

Jak i co boli osteochondroza?

Osteochondroza kręgosłupa nie jest chorobą prostą i można ją zamaskować jako inne procesy patologiczne, zupełnie niezwiązane ze szkieletem kostnym. Niepokojący ból w okolicy pleców nie jest przez ludzi uważany za bardzo ważny i przypisywany jest zmęczeniu fizycznemu po ciężkim dniu pracy.

Jednak nawet najmniejszy dyskomfort lub sztywność mięśni kręgosłupa, które są pierwszymi „dzwonkami" choroby, powinien zaalarmować i stać się powodem do konsultacji ze specjalistą.

Klinicznie osteochondroza objawia się różnymi objawami, które zależą od lokalizacji procesu patologicznego. W przypadku zmiany w odcinku szyjnym kręgosłupa występują następujące objawy:

• ból w szyi;
• uciskowy ból głowy;
• drętwienie palców;
• ograniczenie ruchomości odcinka szyjnego kręgosłupa;
• ból w ramieniu;
• chrupnięcie podczas obracania głowy.

Jeśli rozwinie się osteochondroza klatki piersiowej, wówczas ból jest widoczny w przestrzeni międzyłopatkowej i samej klatce piersiowej. Pacjenci skarżą się również na bóle w okolicy serca, ucisk między łopatkami oraz dyskomfort imitujący uszkodzenie jelit, żołądka czy pęcherzyka żółciowego.

Wraz z porażką kręgosłupa lędźwiowego objawy są zupełnie inne. Ból jest zlokalizowany głównie w dolnej części pleców i nogach, powodując silny skurcz mięśni. Występuje ograniczona ruchomość odcinka lędźwiowego kręgosłupa, drętwienie i mrowienie kończyn dolnych, zaburzenia czynności narządów miednicy mniejszej. Ze względu na sztywność i ograniczoną ruchomość dolnej części pleców pojawiają się trudności w zgięciu i wyprostowaniu pleców.

Rzadko występująca osteochondroza wielosegmentowa charakteryzuje się występowaniem tylko tych objawów, które dotyczą kręgosłupa. Ból przeszywający, zmniejszony zakres ruchu, bóle kończyn, skurcze mięśni – wszystkie te objawy są wspólne dla różnych części kręgosłupa.

Ból w większości przypadków jest wywoływany przez ostre nadmierne obciążenia kręgosłupa, na przykład podnoszenie ciężarów lub przebywanie w niewygodnej pozycji przez długi czas. Czasami nawet kaszel i kichanie mogą zwiększyć ból.

Jeśli diagnoza została potwierdzona, jak dalej żyć

Obecnie osteochondroza kręgosłupa, choć powszechna diagnoza, nie jest śmiertelna. Najważniejsze jest to, aby przyczyna, która doprowadziła do rozwoju choroby, została wyeliminowana, a leczenie produktywne rozpoczęło się w odpowiednim czasie. Dużą wagę przywiązuje się również do środków zapobiegawczych, które są prowadzone w celu zapobiegania nawrotom choroby.

Aby pokonać osteochondrozę, konieczne jest przepisanie kompleksowej terapii, która obejmuje:

• zażywanie narkotyków;
• trakcja kręgosłupa;
• masaż;
• Terapia ruchowa;
• Fizjoterapia;
• akupunktura;
• Terapia manualna;
• interwencja chirurgiczna (jeśli jest wskazana).

Każdemu pacjentowi należy przydzielić indywidualny przebieg leczenia, w zależności od postaci i stopnia uszkodzenia kręgosłupa. Na początek lekarze muszą powstrzymać proces niszczenia krążków międzykręgowych spowodowany zapaleniem tkanek.

Następnie wybierana jest metoda przywracania i wzmacniania mięśni pleców, która powinna wspierać kręgosłup w wymaganej pozycji. Tak złożone leczenie pozwala osiągnąć bardzo skuteczny wynik bez użycia interwencji chirurgicznej.

Zalecenia zapobiegające chorobom

Środki zapobiegawcze powinny zawsze być na pierwszym miejscu, aby utrzymać zdrowie organizmu. Ponieważ osteochondroza występuje głównie z powodu zwiększonego nacisku na krążki międzykręgowe, konieczne jest zapobieganie rozwojowi takiego stanu.

Przede wszystkim należy unikać przeciążeń kręgosłupa spowodowanych siedzącym trybem życia, nagłymi skokami i podnoszeniem ciężarów na wyciągniętych ramionach. Bardzo ważne jest zachowanie naturalnych fizjologicznych krzywizn kręgosłupa, które powstają od niemowlęctwa.

Utrzymanie postawy jest powszechną i niezbędną zasadą życiową każdej osoby, niezależnie od wieku i płci.

Codzienne sporty doskonale nadają się do wzmocnienia gorsetu mięśniowego, ponieważ osteochondroza rzadko dotyka osoby stwardniałe i rozwinięte fizycznie. Wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane najlepiej jak potrafią i służyć wspieraniu kręgosłupa.